Evlilik Korkusu, bireyin ciddi bir ilişki ya da evlilik gibi ciddi konularda büyük ölçüde korku yaşamasıyla karakterize olan bir fobi olarak ifade edilebilmektedir. Çoğu zaman bağlanma korkusuyla karıştırılan bu korku türü, bireyin evlilik düşüncesine kapıldığında dahi baş dönmesi, mide bulantısı, nefes darlığı gibi semptomlara kapılmasıyla ayrıştırılmaktadır.
Psikoloji literatüründe gomofobi olarak da bilinen evlilik fobisi, pek çok farklı sebebe bağlı olarak gelişebilen bir durumdur. Bu türden bir korkuya sahip olan bireyler, yaşamını bu fobi çevresinde geliştirmekte ve ilişkilerini olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Dolayısıyla bu gibi durumlarda bireylerin evlenme korkusunu aşabilmesi için bir uzman psikologdan yardım alması önerilmektedir.
Evlilik Korkusu (Gomofobi) Nedir?
Evlilik kararı, hemen her insan açısından tüm hayatını etkileyecek son derece ciddi bir karardır. Bazıları için hayallerini süsleyen mükemmel duygulara neden olan bu karar, bazıları içinse ciddi korkulara neden olabilmektedir. Günümüzde yakın çevremizde dahi birçok insanın uzun zamandır devam eden birlikteliği olmasına rağmen evliliğe hazır olmadığını dile getirdiğine şahit olmak mümkündür. Tüm bu durumlar esasında bireyin yaşadığı evlilik stresi ve fobisini gözler önüne sermektedir.
Evlilik korkusu, başka bir deyişle gomofobi, psikolojik faktörlerden kaynaklı bir bağlanma korkusunu tarif etmekle beraber ortaya çıkan bir durumdur. Bunun dışında çevrede şahit olunan kötü evlilik tecrübeleri de yine bu korkuya yol açan durumlardan biridir.
Evlilik, çiftler açısından karşılıklı sorumlulukların olduğu, bireysel yaşam şeklinden farklı bir düzen şeklini ifade ettiği için bazı bireylerin korku ve paniğe kapıldı gözlemlenmektedir. Bireylerin sorumluluk alması ve evlilik birliğinde kararlar vermesi zaman zaman zorlayıcı bir durum haline gelebilmektedir. Bunun dışında yine evlilik öncesi yaşanan korkunun temelleri çoğu zaman bireyin büyüdüğü aile ortamı ya da yakın çevrede atılabilmektedir.
Devamlı olarak tartışan ve birbirini mutsuz eden çiftlere rastlayan bireylerin, genellikle yeni bir aile kurmaktan ya da evliliğe adım atmaktan kaçındığı bilinen bir gerçektir. Gomofobi, aynı zamanda uzun zamandır yalnız bir hayat sürdüren bireylerde de sahip olduğu rahat düzenin bozulacağı korkusuna da neden olabilmektedir. Bu gibi durumlarda evlilik stresi baş gösterirken, bu stresin sonucunda sıklıkla gomofobiye rastlanmaktadır.
Erkeklerde ve kadınlarda evlilik korkusu, genellikle belli bir yaşa gelen bireyin aile ve yakın çevresinden baskı görmeye başlamasıyla kendini gösterir. Erkekler ve kadınlar evlilik kaygısını farklı şekillerde yaşarken, erkekler genellikle eşine ve doğacak çocuklarına bakıp bakamayacağı, istek ve ihtiyaçlarını karşılayıp karşılayamayacağı gibi konularda endişeye kapılmaktadır. Kadınlarsa baba evindeki rahatlığını eşinin evinde de sürdürebileceği, şiddete maruz kalıp kalmayacağı, iyi bir eş olup olamayacağı gibi konularda kaygı yaşamaktadır.
Evlilikte İlk Gece Korkusu
Evlilikte ilk gece korkusu, özellikle kadınlar açısından en sık rastlanılan korku türlerinden biridir. Bununla beraber cinsel problemler ve kaygılar evlilik açısından bir engel teşkil edebilmektedir. Bireyin kendini hazır hissedememesi, eksik görmesi, eşini tatmin edemeyeceğinden korkması çeşitli cinsel kaygıların ortaya çıkması, birçok bireyi evlilikten uzaklaştıran etkenlerdir. Evlilikten kaçmak isteyen birçok birey, ağırlıklı olarak cinsel sorunlarını öne sürmektedir. Cinsel kaygıların kaynağıysa psikolojiyle alakalı olduğundan evlilikte ilk gece korkusu gibi durumlarda uzman psikolog desteği alınması önerilmektedir.
Evlilik yolunda ilerleyen çiftlerin evlilik sonrası ya da öncesi karşılaşacakları problemleri kendi aralarında çözüme kavuşturmaları da önerilen bir durumdur. Çiftler birbiriyle iletişim kurabilme konusunda problem yaşıyorsa, ilk olarak yapmaları gereken şey birbirinin iletişim dilini öğrenmek ve empati kurabilmektir. Eşler arasındaki iletişimin iyi olması, sorunların kısa sürede çözüme kavuşturulabilmesine önemli bir katkı sağlamaktadır. Bireyin, partnerinin güvenini ve desteğini hissetmesi, kendini daha güvende ve huzurlu hissetmesine de fayda sağlamaktadır.
Çiftlerin birbirini incitmemeye ve kırmamaya çalışması, saygılı bir yaklaşım sergilemesi ve karşısındakinin fikirlerine önem vermesi, sağlıklı bir evlilik için gerekli olan faktörler olarak nitelendirilmektedir. Bu sayede çiftler evlilikten kaçmak yerine daha sağlıklı ve istekli bir yaklaşım sergileyecektir.
Evlilik Korkusu Çeşitleri Nelerdir?
Gomofobi, başlı başına değerlendirilen özgül fobilerden biri olarak ifade edilebilmektedir. Bununla beraber gomofobinin ortaya çıkma şekli de çeşitlilik gösterebilmektedir. Birey, evlilikle alakalı olarak olumlu ya da olumsuz bir fikirlerini çoğunlukla aile ortamında edinmektedir. Bu durumda olumsuz fikirler ve aile ortamında karşılaşılan problemler, gomofobiye neden olabilmektedir.
Bireyin olumsuz deneyimleri sonucunda ortaya çıkan evlilik kaygısı, aynı zamanda mutlu bir aile ortamında büyüyen bireylerde de görülebilecek bir durumdur. Mutlu aile ortamında büyüyen çocukların büyük çoğunluğunda mükemmeliyetçilik söz konusu olduğundan, birey aynı özeni partnerinden de bekleyebilmektedir. Dolayısıyla birey, partneriyle yaşadığı en küçük bir olumsuzluk durumunda kendi ailesi kadar mutlu olmayacağını düşünebilmekte, bu yönde bir yargıya sahip olabilmektedir. Bu gibi durumlar, gomofobinin ortaya çıkışındaki çeşitliliği göstermektedir.
Evlilik Korkusu Belirtileri
Evlilik korkusu belirtileri çoğu zaman diğer anksiyete ve kaygı bozuklukları gibi semptomlar gösterir. Farklı fobi türlerine kıyasla daha az görülse de gomofobinin bireyin günlük yaşamını olumsuz yönde etkilediğinden bahsedebilmek mümkündür. Genel olarak kadınlarda ve erkeklerde evlilik fobisi belirtilerinden bahsetmek gerekirse;
- Kontrolü kaybedeceği hissi
- Boğulacağını hissetme
- Nefes alamama
- Göğüste sıkışma ve darlık
- Kalp ritminde bozukluk ve nabızda düzensizlik
- Titreme
- Savunma amacıyla sergilenen ani ve saldırgan tavırlar
Evlilik Korkusu Atakları Nasıl Gelişir?
Evlilik korkusu atakları, genellikle bireyin yoğun endişe ve kaygı duyduğu anlarda kendini gösterir. Evlilik fobisi belirtilerinin fiziksel ve psikolojik olarak farklı göstergelere sahip olduğu bilinen bir gerçektir. Dolayısıyla bu gibi durumlarda ortaya çıkan evlilik fobisi atakları da fiziksel ve psikolojik olarak değişiklik gösterebilmektedir.
Gomofobi atakları, bireyin konuştuğu konudan ya da bulunduğu ortamdan hızlıca uzaklaşmasını istemesine neden olabilmektedir. Çoğunlukla 25 yaş üzeri bireylerde görülen bu durum, zaman zaman farklı yaş aralıklarında da görülebilmektedir. Bireyin günlük hayatını ve geleceğini büyük ölçüde olumsuz olarak etkileyen gomofobiyi terapi desteğiyle yenebilmek mümkündür.
Hangi Durumlar Evlilik Korkusuna Neden Olur?
Gomofobiye neden olan durumlar genellikle kişiye göre değişiklik göstermektedir. Genel olarak kadınlarda ve erkeklerde evlilik korkusuna neden olan durumlardan bahsetmemiz gerekirse;
- Mutsuz bir aile ortamında büyümek ya da yakın çevrede bu türden evliliklere şahit olmak,
- Uzun süre yalnız yaşamak ve bu hayata alışmak,
- Bir insanla aynı evi paylaşma duygusuna kaygıyla yaklaşmak
- Bireyin eşinin ya da çocuklarının ihtiyaçlarını karşılayamayacağını düşünmesi,
- Özgüvensizlik ve kendini eksik hissetme,
- Aşırı mükemmeliyetçi olma,
- Kız isteme, nişan, düğün gibi süreçlerin bireyi huzursuz etmesi gibi durumlar birer neden olarak gösterilebilmektedir.
Evlilik Korkusu Nasıl Anlaşılır?
Erkeklerde ve kadınlarda evlilik fobisini anlamanın en iyi yollarından biri belirtileri takip etmektir. Yukarı bahsettiğimiz belirtilerin görüldüğü kimselerde gomofobiye rastlayabilmek mümkündür. Bununla beraber evlilik konusu açıldığında ya da bu aşamaya gelindiğinde bireyin süreyi uzatmaya çalışması, evliliği ertelemek istemesi, atılması gereken adımlarla alakalı son dakikaya kadar direnmesi gibi durumlar da yine gomofobiye işaret etmektedir.
Evlilik Korkusuyla Başa Çıkabilmenin Yolları Nelerdir?
Günümüzde her bir birey, yaşamının belirli dönemlerinde evlilik fikrinden uzaklaşabilmekte, dolayısıyla zaman içerisinde bu fikre kaygıyla yaklaşabilmektedir. Fakat bireyin istemesi halinde, diğer pek çok farklı fobi türünde olduğu üzere bu korkuyla başa çıkabilmek mümkündür. Birey, gomofobiyi aşabilmek için kendine olan güvenini korumalı ve başkalarına da güvenle yaklaşmalıdır. Paylaşma duygusunu öğrenmesi, bencillikten uzak durması, düzgün ve düzenli bir yaşamı arzulaması da bu korkuyla başa çıkabilmenin yolları arasında yer alır.
Diğer korku türlerinde olduğu üzere gomofobiye karşı da objektif bir tutum sergilemek, bu koruyu yenebilme konusunda temel unsurlardan biridir. Dolayısıyla çoğu zaman bu tür korkular için bir uzman desteğine ihtiyaç duyulmaktadır. Gomofobiyi yenmek için bireyin bakış açısını değiştirmesi ve sağlıklı bir yaklaşım sergilemesi son derece önemli olurken, bu yönde alınan uzman desteği de sorunun kısa sürede çözüme kavuşturulması açısından ayırt edici bir davranış olacaktır.
Tüm bunların yanı sıra evliliğe dair sahip olunan korkuyu aşabilmek için şu hususlara da dikkat etmek gerekir:
İhtiyaçlarınızı Anlamaya Çalışın
Evlilik ve çift terapisi konusunda uzmanlık edinen psikologlara göre, gomofobiye sahip olan bireyleri ikna etmek yerine ihtiyaçlarını ve kaygılarını anlamaya çalışmak son derece önemlidir. Bireyin bunu yaparken karşısındaki kişiye şefkatle yaklaşması gerekir. Bunun nedeniyse yaşam deneyimlerinin ilişkide etkili olması ve bu durumun kişiyi korkutuyor olma ihtimalidir.
Bu türden korkuları yenebilmek ve mutlu bir ömür için evlilik kararı alabilmek için çiftlerin beklentilerini ve hayallerini konuşması önemli bir etkendir. Bunu bir tartışma anında değil, sakin bir konuşma esnasında yapmak da önemlidir.
Partnerinizle Ortak Paylaşımlarda Bulunun
Evlilik aşamasında olan çiftlerin ortak paylaşımlarda bulunması son derece önemlidir. Bu sayede birbirine güvenen ve aynı zamanda arkadaş olabilen çiftler, korkularını rahatlıkla paylaşarak üstesinden gelebilirken, aynı zamanda ilişkilerini de güçlendirebilmektedir.
Genelleme Yapmayın
Uzmanlara göre çiftlerin çevresinde gördüğü ve yakından şahit olduğu kötü evliliklerden kaynaklı olarak genelleme yapmaması gerekiyor. Bu durumun aksine çiftlerin evlilik içerisinde kendileri için bireysel alanlar konusunda bir sınır belirlemesi öneriliyor. Bu sayede evlilikte karşılıklı sevgi, saygı ve açık bir iletişim dili kabul görürken, bu durum neticesinde de olumsuzlukların önüne geçilmiş olacaktır.
Önyargılı Olmayın
Gomofobiye sahip olan birçok birey, yalnızca çevresinde gördüğü örnekler nedeniyle evliliğe karşı önyargılı olabiliyor. Bu nedenle her evliliğin kendine özgü karakteristik özellikleri olduğunun farkına varmak son derece önemli olurken, önyargıları yıkmak da bir o kadar önemlidir.
Olumsuz Aile Öykülerini Örnek Almayın
Bir ilişkinin sağlıklı bir şekilde yürümesi için gerekli olan en önemli şeylerden biri; bireyin sevdiği kişiyle yaşamını birleştirmenin getirisi olacak bağlılık, sevgi, sıcaklık, desteklenme ve güvende hissedebilme durumudur. Dolayısıyla olumsuz aile örneklerini bir kenara bırakarak bu gibi olumlu duyguları geliştirebilme konusunda çaba sarf etmek önemlidir.
Gerektiğinde Bir Uzmandan Yardım Alın
Gomofobiye sahip olan bireylerin bu sorunun üstesinden tek başına ya da partneriyle beraber gelemediğinde mutlaka bir uzman psikolog desteği alması gerekir. Uzmanlar tarafından uygulanan gomofobi tedavisi sayesinde sorunun üstesinden nasıl gelinebileceği konusunda yardım alan bireyler, daha sağlıklı bir evliliğin ilk adımını atmış olacaktır.
Evlilik Korkusu Terapisi Nedir? Nasıl Uygulanır?
Evlilik korkusu tedavisinin en önemli yöntemi elbette ki terapidir. Bireyin evliğinin mutlu, huzurlu ve sağlıklı bir şekilde sürebilmesi için oldukça önemli bir yere sahip olan bu tedavi yöntemi, yalnızca uzman klinik psikologlar tarafından sağlanmaktadır. Bu gibi durumlarda alınan terapilerin hem bireysel hem de sosyal avantajlarının olduğunu da söyleyebiliriz.
Gomofobi tedavisinin doğru bir şekilde yürütülmesi halinde bireyin sağlıklı bir bakış açısına kavuşması, ne istediğine yönelik daha net kararlar alabilmesini sağlamak mümkündür. Bu tür tedavilerin en önemli avantajlarından biriyse bireyin bağlayıcı ve olumsuzluklara neden olan korkularından arınmasına yardımcı olmaktır.
Sizde evlilikle alakalı kötü bir deneyim ya da çeşitli nedenlerle korkulara sahipseniz, kliniğimizi ziyaret edebilir, profesyonel olarak destek alabilirsiniz.